Expo: Koop COOP!
Amsab-ISG maakte een selectie van foto’s, films, cartoons, publiciteit over de coöperatieve winkels in de jaren 1950, 1960. Vanaf 1 mei te bezichtigen in de Samen Sterker Store aan de Vrijdagmarkt te Gent.
Coöperaties zijn vormen van zelforganisatie van producenten of verbruikers met de bedoeling om samen oplossingen te vinden voor gedeelde problemen: nieuwe vormen van alternatieve energieleveranciers, nieuwe woonformules, een nieuw soort winkels met bv. biogroenten die recht van de producent komen… Kortom, initiatieven die streven naar een ‘socialere’ economie, waar mens en milieu evenveel, en misschien meer waard zijn dan economische winst.
Maar coöperaties zijn zeker geen nieuw fenomeen. Ze werden voor de Eerste Wereldoorlog in alle mogelijke vormen ‘gebruikt’ door alle sociale groepen en bewegingen: arbeiders, landbouwers, patroons, winkeliers, katholieken, liberalen, anarchisten en socialisten.
Het verhaal van de socialistische coöperatie begint in 1881 in Gent, met de oprichting van de coöperatieve bakkerij Vooruit. Heel vlug werd de coöperatie uitgebreid met kruidenierswinkels, steenkolenhandels, kledingzaken, schoenwinkels, apotheken enz. Via een collectief spaarsysteem groeide de koopkracht van de aangesloten leden: de producten werden verkocht tegen dezelfde of zelfs hogere prijzen dan in andere winkels, maar periodiek werd een belangrijk ristorno of winst uitbetaald aan de leden van de coöperatie. Daarnaast werd ook voorzien in een vorm van sociale bescherming: voor een beperkte inleg kregen de leden gratis medische en farmaceutische verzorging en andere vormen van steun bij geboorte en pensioen. De coöperatie droeg dus onmiskenbaar bij tot de vitaliteit en de macht van de socialistische beweging: ze bond de leden aan zich via allerlei materiële voordelen, en garandeerde de financiële onafhankelijkheid ervan door de enorme winsten die ze maakte. Gent stond al vlug model voor andere verbruikscoöperaties in België en trad als het ware op als promotor en kredietverschaffer.
De coöperatieve winkels werden regionaal beheerd: in Gent door de coöperatie Vooruit nr.1, in Antwerpen door het Koöperatief Verbond (KAVE), in Kortrijk door Volksrecht enz. De centrale aankoopcoöperatie Société Générale Coopérative (SGC) leverde de producten die gewoonlijk werden verkocht onder het etiket COOP, stuurde de bakkerijen aan en regelde de distributie. De COOP-winkels groeiden in de jaren 1920 uit tot de eerste succesvolle winkelketens in België. Ze kenden hun zwanenzang in de loop van de jaren 1960 door de opkomst van de grootwarenhuizen die nieuwe technieken introduceerden zoals verkoop op grote oppervlakte en selfservice.
Tentoonstelling 'Koop COOP!'. Een initiatief van Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis i.s.m. Samen Sterker
Samen Sterker Store, Vrijdagmarkt 9, 9000 Gent
Van 1 mei tot en met 31 augustus 2016
Open:
dinsdag tot woensdag: 9u-12u en 14u-16u
donderdag: 9u-12u en 14u-18u
vrijdag: 9u-13u
zaterdag: 10u-12u
Gratis inkom
http://www.amsab.be/over-ons/nieuws/297-tentoonstelling-koop-coop