Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), Nederlands beroemdste socialist, anarchist, 'us ferlosser'voor de Friezen, heeft behalve een museum en een standbeeld nu ook een monumentale biografie.
Jan Willem Stutje is de auteur van Ferdinand Domela Nieuwenhuis, een romantische revolutionair, Atlas/Contact geeft het boek uit en op 30 mei, 17.00u is de feestelijke presentatie in Spui 25 Amsterdam.
Stutje ploegde op het IISG het Domela Nieuwenhuis-archief en gerelateerde collecties door. Daaruit kwam veel nieuws naar voren.
Domela's uitgesproken antisemitisme en xenofobie verwonderen daarbij wel het meest. Stutje besteedt in zijn studie uitvoerig aandacht aan het charisma van Domela. Meer dan wie ook was de ex-predikant in Nederland de oerfiguur van het door massa’s geschraagde politieke leiderschap. Dat leiderschap sloot het beste aan bij de sociale groepen die aan het einde van de negentiende eeuw in de context van crisis voor het eerst het politieke toneel betraden. Stutje laat zien dat het conflict tussen Domela en de 'parlementaire' Troelstra vooral te herleiden is tot de vraag hoe deze nieuwe groepen geïntegreerd moesten worden in het socialistische project. De auteur besteedt daarbij veel aandacht aan Domela's romantische gemeenschapsidee, maar ook aan zijn soms verbazingwekkend paternalistische opstelling. Al leek Domela te huiveren bij het woord ‘partij of organisatie’, uit zijn debat met de Duits-Italiaanse socioloog Robert Michels blijkt dat hij zijn geloof in massa-activiteit en zelfemancipatie nooit kwijtraakte en dat hij democratische politieke machtsvorming alleszins voor mogelijk bleef houden.
Het Domela Nieuwenhuis archief is gedigitaliseerd.
http://socialhistory.org/en/news/domela-nieuwenhuis-romantisch-revolutionair
http://www.spui25.nl/spui25/programma.cfm/F5FD3E72-C788-4D4D-9B4E1839739CEA19